Begrippen
Biomimicry
De natuur heeft in bijna vier miljard jaar evolutie vele oplossingen gevonden om te kunnen overleven. Ze heeft zich in die periode geperfectioneerd en geoptimaliseerd in harmonie met haar omgeving, zonder daarbij gebruik te maken van fossiele brandstoffen, zonder te vervuilen en zonder haar toekomst te riskeren. Van deze duurzame oplossingen kunnen wij ontzettend veel leren. Biomimicry onderzoekt deze principes uit de natuur en gebruikt deze lessen om tot nieuwe innovatieve oplossingen te komen.
De term biomimicry is afgeleid van de samentrekking van de Griekse woorden bios (leven) en mimesis (imiteren), en betekent dus letterlijk: ’het leven imiteren’. De term werd voor het eerst gebruikt door Janine Benyus in haar boek ‘Biomimicry, innovation inspired by nature’ (1997) en wordt wereldwijd toegepast om begripsverwarring te voorkomen. Wel is de term enigszins conflictmatig, omdat we niet zozeer de natuur willen imiteren maar leren van haar genialiteit op ontwerpgebied van producten, processen en systemen.
Biomimicry is opgebouwd uit drie basiselementen: Emulate [nabootsen], Ethos en Reconnect [verbinding]. Daarnaast geven de Life Principles handvaten om biomimicry in de praktijk te kunnen toepassen. Het gedachtegoed van biomimicry is op alle sectoren toepasbaar.
Biophilia
Biophilia is de aangeboren biologische verbinding die de mens heeft met de natuur. Het is het [on]bewuste besef dat de mens onderdeel is van de natuur.
Als afgeleide hiervan is biophilic design erop gericht principes en patronen die aansluiten bij deze aangeboren, genetische behoefte om jezelf te associëren met de natuur, toe te passen in de gebouwde omgeving. Biophilic design kan stress verminderen, onze cognitieve functies, creativiteit en welzijn verbeteren en een bijdrage leveren aan het versnellen van genezingsprocessen. Aangezien de wereldbevolking zich blijft verstedelijken, worden deze kwaliteiten steeds belangrijker om te overleven.
Terrapin Bright Green heeft een poging gedaan te definiëren wat goed biophilic design is. Zij hebben onderzoek gedestilleerd uit o.a. de milieu-psychologie, endocrinologie en neurologie en hebben veertien aandachtspunten voor biophilic design opgesteld, in drie categorieën;
- Natuur in de omgeving: direct contact met de natuur of natuurlijke systemen;
- Natuurlijke analogen: voorstellingen van de natuur;
- Het natuurlijke van de ruimte: natuurlijke ruimtelijke condities.
Biophilia is geen hype, maar de basis van een gezond en duurzaam leven. Daarnaast zijn er diverse wetenschappelijk onderbouwde onderzoeken die aantonen dat bij het toepassen van biophilische patronen in de gebouwde omgeving ook economische voordelen te behalen zijn, zoals minder ziekteverzuim, stijging verkoopprijs, verbeterd onderwijs, mensen die sneller herstellen, verminderd medicijnverbruik en restaurants, hotels en winkels die meer gasten trekken.
Bio Inspired Innovation [BII]
Een overkoepelende term voor wetenschap die haar inspiratie haalt uit de natuur. De maatschappij staat voor een grote uitdaging met betrekking tot de uitputting van natuurlijke bronnen en de ophoping van giftige stoffen. Daarbij komt dat de maatschappij steeds meer consumptiegericht wordt. Een circulaire economie is nodig om tot een duurzame, veerkrachtige en gezonde samenleving te komen. Dit betekent dat er een minimale hoeveelheid energie nodig is en er een minimale hoeveelheid afval gecreëerd wordt. Biomimicry is een voorbeeld van zo’n duurzame aanpak waarbij de natuur centraal staat.
Regeneratief ontwerp
Deze manier van ontwerpen gaat er vanuit dat we niet alleen moeten proberen om weer binnen het ecosysteem te passen, maar dat we nog een stap verder gaan en proberen te herstellen/regenereren. Door een holistische blik is er meer aandacht voor ecologische en sociale aspecten.
Biomimetics / Bionica
Onderzoeksrichting naar de werking van systemen in de natuur en de technologische toepassing ervan.
Bioklimatisch ontwerp
Een goed ontwerp maakt gebruik van de natuurlijke elementen zon, wind en water, om zo passief mogelijk te ontwerpen. Installaties worden alleen ingezet wanneer de passieve ontwerpmethode niet voldoende is.
De oriëntatie en vorm van een gebouw komen voort uit de natuurkundige en bouwfysische verschijnselen, zoals warmte, vocht en luchtstromen. Er wordt gestreefd naar een comfortabel thermisch binnenklimaat en een gezonde luchtkwaliteit binnen het gebouw. Een juiste indeling van verblijfsruimten draagt effectief bij aan een goed functionerend gebouw met een minimale energievraag.
Natuurinclusief Bouwen
Natuurinclusief Bouwen is zodanig bouwen dat ook de natuur er baat bij heeft. Het gaat er dus niet sec om aan de Flora- en faunawet te voldoen en de regels die bestaan over mitigeren en compenseren (van natuurwaarden) te volgen, maar om proactief te handelen ten bate van de natuur. Natuurinclusief bouwen gaat niet alleen om het dichten van de kloof tussen stenen en groen maar ook om het creëren van synergie en meerwaarde voor de natuur.
Dampopen bouwmethode
In de huidige manier van bouwen wordt er veelvuldig gebruikgemaakt van verschillende soorten folies in de constructie. Hierdoor trekken we eigenlijk een regenpak om onze gebouwen heen. Een dampopen en luchtdichte bouwmethode is opgebouwd uit natuurlijke materialen en maakt geen gebruik van folies, waardoor een gebouw kan ademen. De natuurlijke materialen nemen de luchtvochtigheid van de ruimte op wanneer dit te veel is en geeft het weer af wanneer de ruimte daar om vraagt. Dit resulteert in een gezond en gebalanceerd binnenklimaat dat ontzettend prettig aanvoelt.
Biobased materialen
Dit zijn materialen die in de natuur gegroeid zijn, oftewel nagroeibare grondstoffen.
Onderdeel van de circulaire samenleving is dat de aarde niet meer uitgeput wordt en dat er dus herbruikbare grondstoffen gebruikt dienen te worden. Daarnaast moet er naar een manier van bouwen gestreefd worden die minder belastend is voor het milieu.
Ecologisch bouwen
Deze manier van bouwen omvat veel aspecten. Het gebruik van natuurlijke bouwmaterialen staat centraal en veelal worden houtskelet, leembouw en grasdaken toegepast. In deze filosofie passen daarnaast ook: decentrale waterzuivering (grijswater /regenwater); ontwerpen van passiefhuizen en nul-energie-woningen; toepassing van warmtepompen, zonnepanelen; opwekking van biogas uit organisch afval.
Autarkisch
Autarkisch bouwen streeft naar een hoge mate van zelfvoorzienendheid. Dit omvat opwekking en opslag van energie, grondstoffen recycling, hergebruik van water, terugwinning en opslag van warmte, zodat aansluiting op het net niet meer nodig is.
Responsive materials
Deze materialen hebben het vermogen eigenschappen te veranderen in een reactie op externe factoren. Dit is een aantrekkelijke eigenschap voor talrijke toepassingen en toepasbaar op vele verschillende gebieden. Dit vereist samenwerking met biochemie, biotechnologie en materiaalkunde.
Modulair ontwerp
Dit is een ontwerptechniek die gebruikt kan worden om complexe systemen te ontwikkelen, opgebouwd uit gelijkwaardige componenten. Deze componenten, ofwel modules, moeten eigenschappen bevatten die het mogelijk maken ze aan elkaar te koppelen, zodat ze een complex systeem kunnen vormen.
Circulaire samenleving
Om op een duurzame manier te leven zouden we moeten streven naar een circulaire samenleving. Momenteel putten we de aarde uit met onze lineaire processen en riskeren we hiermee onze toekomst. De natuur haalt al haar energie uit de zon en werkt in ecosystemen die zijn aangepast aan hun context.
De circulaire samenleving levert een belangrijke bijdrage aan de vermindering van de grondstofuitputting van de aarde door slim hergebruik en het zo lang mogelijk in omloop houden van producten en materialen. Dit is een uitdaging in een wereld waarbij productstromen toenemen door de hogere eisen aan producten en de wens naar steeds meer maatwerkproducten. Het heeft gevolgen voor de materiaalsamenstelling van producten. Bovendien vindt er een verschuiving plaats waarin mensen steeds meer geïnteresseerd zijn in ‘gebruik’ in plaats van ‘bezit’ en daarom zullen services een steeds grotere rol krijgen in onze samenleving.
Biodiversiteit
‘Bio’ betekent leven, ‘diversiteit’ betekent afwisseling, verschil, verscheidenheid. Biodiversiteit is een overkoepelende term voor alle verschillende soorten die we op aarde hebben. Deze variatie is essentieel voor het evenwicht in de natuur. Omdat er verschillende soorten zijn, blijft de natuur in balans.
Biodiversiteit is extreem belangrijk voor het leven op aarde. Door biodiversiteit hebben we schoon water, vruchtbare grond en een stabiel klimaat. Hierdoor kunnen we landbouw bedrijven, grondstoffen verbouwen voor voedsel, materialen en medicijnen. Deze natuurlijke hulpbronnen zorgen dat we kunnen bestaan.
De wereld kan niet zonder biodiversiteit. Soorten en ecosystemen zorgen bijvoorbeeld voor de productie van zuurstof, afbraak van dode dieren en planten, bestuiving van planten (waaronder landbouwgewassen), waterzuivering en het beheersen van plagen. Biodiversiteit levert ecosysteemdiensten, zoals voedsel, bouwmateriaal, brandstof (hout) en grondstoffen voor kleding (zoals katoen) en medicijnen.
Smart City
In deze stadsstructuur wordt gebruikgemaakt van data en algoritmes om slimmer beleid te bedenken, beter uit te voeren en (sneller) te evalueren. Het verzamelen van data door middel van sensoren is een middel om de stad te verbeteren. Net als de natuur zouden we meer gebruik van data kunnen maken, zodat we effectiever kunnen functioneren. Wel is privacy hierin een gevoelig onderdeel.